Бир жашка чейинки балдардын өнүгүү этаптары

Албетте ар бир баланын жөндөмү ар башка. Бирок баланын акыл-эсинин өнүгүү этабы негизинен төмөнкүдөй тартипте кетет. Эгер сиздин 1 жашка чейинки балаңыз болсо, салыштырып көрүңүз…

1 айлык бала:

— Чоң адамдын бетин жана ачык түстүү буюмдарды аныктайт

— Чоң адамдын сүйлөгөнүнө жооп кылып жылмая баштайт

— Курсагынан жаткан калыбында башын көтөрүүгө жана кармаганга аракет кылат.

2 айлык бала:

— Кадимкидей сергек болуп, үстүндө илинип турган оюнчуктарын карайт

— Оюнчуктарынын кыймылын ээрчип карайт

— Адамдын же буюмдардын үнүн укканда кыймылын токтотуп тыңшап калат

— Аны менен сүйлөшкөндө жылмаюусу менен дароо жооп берет.

3 айлык бала:

— Чоң адамдын бетине көз карашын токтотуп, анын сүйлөгөнүнө кулак салып калат

— Чоң адамдын сүйлөгөнүнө кубаныч менен жооп берет: жылмайып, колу-бутун тыбырчылатып, кандайдыр бир үндөрдү чыгарып жана башка.

— Yстүндө илинип турган оюнчуктарына кокусунан колу менен тийип алат

— Көмкөрөсүнөн бир нече мүнөткө чейин жатып, башын жакшы кармап калат

— Тигинен көтөргөндө башы шылкылдабай, жакшы кармалат.

4 айлык бала:

— Yн чыккан жакты башын буруп карайт

— Көп жылмаят, катуу үндөрдү чыгарат, көп кыймылдайт

— Аны менен ойногондо катуу күлөт

— Yстүндө илинип турган оюнчуктарын көңүл коюп карайт, сыйпалап көрөт, тарткылайт

— Ээмп жатканда апасынын эмчегин же бөтөлкөнү кармап алат.

5 айлык бала:

— Жакын адамдарын чоочундардан айырмалай билет

— Чоң адамдын өзүнө карата кандай тон менен сүйлөп жатканын айырмалайт

— Сергек кезинде кандайдыр бир обонго салып узакка чейин «ырдайт»

— Шылдырактарын даана, көпкө чейин колунда кармап турат.

— Көмкөрөсүнөн көпкө чейин жата берет

— Далысынан курсагына оодарылат

— Кармап турса түз турат.

6 айлык бала:

— Муундарды өз-өзүнчө айта баштайт

— Оюнчуктарын өзү алып, көпкө чейин аны менен ойнойт

— Курсагынан далысына оодарылат

— Манежинен жыла баштайт

— Тамакты кашык менен жеп калат.

7 айлык бала:

— Көпкө дейре бир нерселерди балдырап, бир муунду кайра-кайра кайталай берет

— «Кана тобуң» (шылдырагың, шапкаң ж.б )? деген суроого жооп кылып, эки жагын карап издеп калат. Такай бир орунда турган буюм болсо таап да келет

— Көп жана жакшы жылып калат.

8 айлык бала:

— Ар кандай муундарды катуу жана кайра-кайра кайталап айтат

— Чоңдордун үйрөтүүсү боюнча ар кандай кыймылдарды кыла баштайт (колуңду бер, мурдуң кана? ж.б.)

— Сергек маалында оюнчуктары менен көпкө чейин ойнойт. Аларды көңүл коюп карайт, бири- бирине кагыштырат ж.б.

— Отурган абалынан өзү жатып, жаткан абалынан отура алат

— Колу менен бир нерсеге жөлөнүп, өзү турат

— Бир нерсеге жөлөнүп басат

— Өзү колуна кармап, нанды жей алат

— Чоң адам кармап турган пияладан өзү ичет.

9 айлык бала:

— Чоң адамды туурайт, анын артынан муундарды кайталайт

— «Кана?» деген суроого жооп кылып кайсы жерде турганына карабай бир канча буюмду таап келет

— Өзүнүн атын билет, чакырган жакка бурулат

— Ар бир буюмдун өзгөчөлүгүнө жараша мамиле кылат: топту тебет, машинаны айдайт ж.б.

— Чоң адам кармап турган пияланы өзү да жеңил кармап, пияладан жакшы ичип калат

10 айлык бала:

— Чоңдорду туурап, алар кандай үн чыгарса ошону кайталай алат

— Чоңдор кайсы оюнчугун сурабасын таап, алып келет.

— Оюндарды билип калат. Мисалы «ку-ку» деген сөзгө апасынын бетине бекинет.

11 айлык бала:

— Алгачкы сөздөрдү айта баштайт: «ав-ав», «ме» ж.б.

— Кубиктерди биринин үстүнө экинчисин коюп, пирамиданы жасай алат.

— Өз алдынча тура алат.

12 айлык бала:

— Жаңы муундарды оңой эле туурайт

— 10 чакты сөз айтат

— Түшүнгөн сөздөрүнүн саны көбөйөт. Эч кандай кыймыл-аракетсиз эле бир нече буюмдун аталышын жана жакындарынын аттарын билип калат.

— Өз алдынча басып калат

— Пияланы өзү кармап ичет.